DOĞRU YADA DOĞRU - Kime göre yanlış

Doğru nedir? Evrensel değerlere dayanan bir yapıya mı sahiptir, uluslara hatta kişilere göre değişir mi? Felsefede, ontoloji “ne vardır?” sorusu ile ilgilenirken, epistemoloji, varolanın bilinmesi durumu ile ilgilenir. Bir şeyi bilmek onu doğru olarak bilmek demektir. Aristoteles’e göre “doğruluk”, dünyadaki olgular arasındaki bir ilişkidir. Peki ya kişiler arasındaki doğruyu dayandırabileceğimiz değişkenler? Hırsızlık yanlıştır, peki ya hırsızdan çalan ve onu geri sahibine teslim edeni de yanlış olarak nitelendirebilir miyiz? Ya da öldürmenin yanlış olduğu dünya genelinde yanlış olarak kabul edilirken, bir kadına veya çocuğa tecavüz eden birini öldürmenin durumu nasıl kabul edilir. Hatta öldürme kuramını yargı yapısına bağlayarak sonuçlandırmak, örneğin idam edilen siyasi suçluların, orta çağda mahkemecelerce cadı diye yakılan kadınların “doğru” anlayışla hükümlerinin kararlaştırıldığına kanaat getirilebilir mi? Sağ bir görüşe sahip birey ile sol görüşe sahip bireyin “doğru” kavramı toplumun onları kabul oranıyla kıyaslanabilir. Fakat bu durum bize mutlak doğruyu vermemektedir. Bugün Hrant Dink’in öldürülmesine sözde sebep olan yazısı toplumun bir kesimince yanlış ve kabul edilemez bir yapıdayken, bir kesimi açısından ileri görüşçü doğru ve barışçıl kabul edilmektedir. Doğru bu yüzden sakız gibi uzayan, su gibi girdiği kabın şeklini alan, toplumları kimi zaman yozlaştırıp, gerileten; kimi zaman ise zenginleştirip ilerleten bir yapıya sahip olmuştur. Doğru öznede ya da nesnede aranamaz. “Doğru, insan zihninin olgulara tümel bir yaklaşımıdır ve doğru da temel belirleyici olan zihinsel tutarlılıktır denilebilir. Zihinsel tutarlılığı “ kollektif akıl tutarlılığı” açısından ele alırsak doğruya daha da yaklaşmış oluruz. Anlam zihinde ise doğru da zihindedir.” (Günday Şerif,dergipark) Doğrunun göreceli yapısında bize tek yol gösterecek şey bu tutarlılığın başka varlıklara verdiği toplam zararı gözetmemiz olacaktır.